Organ Bağışı
Organ bağışı, hayattayken kişinin kendi iradesi ile organlarının bir bölümünü ya da tamamını öldükten sonra başkalarının tedavisinde kullanılmasına izin vermesidir. Organ bağışında bulunacak kişinin 18 yaşını geçmesi, akıl ve ruh sağlığı tam olmalı ve mümeyyiz olmalıdır. Bütün devlet hastanelerine, özel hastanelere, sağlık ocağı ile sağlık müdürlüklerine organ bağışı yapılabilir.
Kişinin sadece form doldurması ve organ bağışı yaptığına dair bağış kartını alması yeterli oluyor. Yani organ bağışı prosedürleri yok denebilecek kadar az. Hastanedeki yetkili yapılan organ bağışlarını internet ortamında Sağlık Bakanlığı organ ve doku bağışı bilgi sistemine girer. Bu bilgiler sadece bakanlık yetkilileri tarafından görülebilir. Bağış yapan kişiye verilen karttaki bilgilerde, organların alınması için yeterli olmaz. Organ bağışı ve organ nakli ile ilgili tüm hizmetler 1979 yılında yürürlüğe girmiş olan "Organ ve doku alınması, aşılanma yapılması, saklanması, nakil yapılması" hakkındaki kanun kapsamında yürütülmektedir.
Kadavradan yapılacak organ nakli, sadece beyin ölümünün gerçekleştiği kişilerden yapılabilir. Yani kişinin hastanede yoğun bakım ünitesindeki solunum cihazına bağlıyken yaşamını yitirmiş olmalıdır. Kişinin beyin ölümü gerçekleştiğinde, bakanlığın sisteminden yetkililer organ bağışı yapıp yapmadığı konusunda gereken kontrolleri yapar. Bu durumda kişinin organ bağışı olsa da olmasa da yetkililer tarafından kişinin yakınlarına organ bağışı konusunda bilgilendirme yapılır, bu konudaki fikirleri alınır.
Uygun görürlerse, yakınlardan yazılı onay alınır. Kişinin bağış kartı olsa bile yakınlarından yazılı onay alınmaktadır. Bu durumda kişi ölmeden önce bağış yaptıysa, yakınları bu konuda daha kolay karar verebiliyor. Bunu bir vasiyet olarak kabul ediyorlar. Çünkü organ bağışı zorla yapılamaz, toplumun etik değerleri, her türlü hassasiyetleri dikkate alınmaktadır.
Organ nakli her yerde yapılır mı?
Organ nakli her sağlık kuruluşunda yapılamaz. Çünkü herkesin organı çıkarmaya ve takmaya hem yetkisi olmayabilir hem de uzmanlığı bulunmayabilir. Ülkemizde bu ameliyatları yapan doktorların ve merkezlerin sayısı belirlidir. Organ bağışı söz konusu olduğunda, bu işlemlerin hepsi koordinasyon sistemi tarafından idare edilerek, belirli aşamalardan geçildikten sonra alıcıya nakil yapılır. Organ naklini gerek hastane gerekse doktor kendi istekleri doğrultusunda yapamaz. Bu yetki tamamen Sağlık bakanlığı ulusal organ ve doku nakli koordinasyon merkezine verilmiştir. Kişinin hangi organlarının, neredeki hastanelerde, kime nakil edileceği bu merkezden yürütülür. Organ naklinin koordinasyon sisteminden geçmesi, bilim etik kurullarından geçmesi ve şeffaf olması gerekir. Alınan her organ herkese nakil edilemez. Nakil için alıcı ve donör arasında doku ve kan grubu gibi bazı uyumların olması şarttır.
Organ bağışını kimler yapabilir?
Kişinin yaşamdayken kendi rızası ile yapılabilir. 18 yaşını dolduran, akıl sağlığı yerinde olan herkes organ bağışında bulunabilir. Kişinin beyin ölümü gerçekleştiğinde, yakınları organ bağışına rıza gösterebilir. Kişi sağlığında bir yakınına karaciğer, böbrek ve akciğer gibi organlarını bağışlayabilir. Bu durumda canlıdan canlıya nakil yapılmış olur. Organ bağışı yapan kişilerden beyin ölümü gerçekleştikten sonra, kişinin solunum cihazına bağlı olması durumunda yakınlarının yazılı onayı alınarak organ nakli yapılabilir. Bunun dışında herhangi bir sebeple ölen, solunum cihazına bağlı olmayan ve beyin ölümü gerçekleşmeyen kişilerin organlarının alınıp nakledilmesi tıbben bile mümkün olmaz.
Organ bağışında kişinin vücut bütünlüğü bozulmaz
Günümüzde organ bağışının yetersiz olması tamamen bilgi eksikliğinden kaynaklanmaktadır. Hala daha organ bağışının ne demek olduğu, nasıl yapıldığı ve hangi durumlarda yapılabildiği net bir şekilde bilinmemektedir. Bu yüzden insanlar organ bağışına daha dikkatli yaklaşmaktadır. Ölmüş kişinin yakınları öncelikle kişinin vücut bütünlüğünün bozulacağını düşünür. Fakat organ nakli ameliyatları oldukça özenli yapılmakta, diğer ameliyatlardan farkı bulunmamaktadır. Vücutta sadece ameliyat izi kalmaktadır. Kişinin vücut bütünlüğü korunmaktadır. Organ bağışında insanlar sevdikleri birini kaybederken, verdikleri kararla başkalarına çok değerli olan yaşamlarını armağan etmektedir. Bu bile ölen kişinin yakınlarına bir teselli olup, acılarının hafiflemesi için destek olabilir.
21.01.2024 07:04:39
Organ Bağışı ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz. Sayfayı Düzenle
|
